Սլովակիայի վարչապետ Ռոբերտ Ֆիցոն բաց նամակով դիմել է Եվրամիության ղեկավարությանը՝ իր տարածքով գազի տարանցման ապահովումից Ուկրաինայի հրաժարվելու առնչությամբ։
Իր նամակում Ֆիցոն ԵՄ ղեկավարությանը կոչ է արել «պատշաճ ուշադրություն հատկացնել այս աննախադեպ իրավիճակին եւ այն չափազանց կարեւոր համարել»։
Նրա խոսքով՝ Ուկրաինայի տարածքով Սլովակիայի ուղղությամբ տարանցման միակողմանի դադարեցումը տասնյակ միլիարդավոր եվրո կարժենա եվրոպացի քաղաքացիների, բիզնեսի եւ ենթակառուցվածքների համար։
«Չնայած Ուկրաինայի տարածքով գազի տարանցման փաստացի ծավալը կազմում է գազի ընդհանուր սպառման ընդամենը մոտ 3,5 տոկոսը (ԵՄ 27 + Մեծ Բրիտանիա), այդ գումարը տարբերվում է շուկայի ընդհանուր իրավիճակից եւ հանգեցնում է պահանջարկի բավարարման առումով համապատասխանության իրավիճակի լարման։ Հարցման ենթարկված թրեյդերների կարծիքով՝ Ուկրաինայով ռուսական գազի տարանցման շարունակման եւ դադարեցման միջեւ տարբերությունը կազմում է առնվազն 10-12 եվրո մեկ ՄՎտ/ժ գազի դիմաց Նիդեռլանդների եւ Գերմանիայի առանցքային ֆոնդային շուկաներում փակ խանութների համար։ Այս տարբերության մասին է վկայում նաեւ գազի գնի բարձրացումը մոտ 35 եվրո/ՄՎտ/ժ մակարդակից մինչեւ ներկայիս մոտ 45 եվրո/ՄՎտ/ժ մակարդակ, ինչը կարելի է բացատրել միայն Ուկրաինայի նախագահի որոշման հետ կապված բացասական կանխատեսմամբ»,- նշել է Սլովակիայի վարչապետն իր նամակում։
Միաժամանակ, նրա խոսքով, Ռուսաստանին պատճառված վնասներն այս դեպքում կկազմեն ընդամենը մոտ 2 մլրդ եվրո։
Ուկրաինայի տարածքով Եվրոպա ռուսական գազի մատակարարումների ժամկետը լրանում է դեկտեմբերի 31-ին, երբ լրանում է գործող պայմանագրի ժամկետը։ Թեեւ Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին բազմիցս ասել է, որ հունվարից թույլ չի տա գազի տարանցումն իր երկրով, նա հասկացրել է, որ «բաց կլինի» վառելիքի փոխադրման համար, բացի Ռուսաստանից, եթե Եվրահանձնաժողովը նման խնդրանք ներկայացնի։
Եվրահանձնաժողովը, որը մինչ պատերազմն օգնում էր Կիեւի եւ Մոսկվայի միջեւ տարանցիկ համաձայնագրերի կնքմանը, չի մասնակցում բանակցություններին։ Փոխարենը նա ընդգծել է, որ կան այլընտրանքային աղբյուրներ, եւ որ տարածաշրջանում գազի պաշարները մեծ են։
Թեեւ ԵՄ-ը մտադիր է աստիճանաբար դադարեցնել հանածո վառելիքի մատակարարումները Ռուսաստանից մինչեւ 2027թ., գազը չի եղել 2022թ. փետրվարի ներխուժումից հետո Մոսկվայի դեմ միության սահմանած պատժամիջոցների մաս: Սա նշանակում է, որ ընկերություններին դեռ թույլատրվում է պայմանագրեր կնքել եւ շարունակել ներմուծումը, քանի դեռ այդ համաձայնագրերը համապատասխանում են ԵՄ գործող նորմատիվ ակտերին:
