Անվիճելի է, որ մեր հասարակության հիմնական առանցքը ավանդական հայկական ընտանիքն է, հետևաբար ամուր ընտանիքն է կերտում հզոր պետություն, հենց մեծ հայկական ընտանիքում է եսը դառնում մենք։ Այս մասին, այսօր՝ օգոստոսի 29–ին, Սամվել Կարապետյանի հիմնադրած «Մեր ձևով» շարժման մեկնարկին նվիրված միջոցառման ժամանակ նշեց շարժման անդամ Արեգա Հովսեփյանը։
«Ընտանիք ասելով մենք չենք հասկանում պարզապես կենցաղային տարածք, այլ այն օջախը, որտեղ դաստիարակվում, կրթվում և մեծանում են շատ երեխաներ՝ պարուրված սիրով և հոգատարությամբ։ Ցավոք մեր երկրում երիտասարդ ընտանիքները բախվում են բազմապիսի խնդիրների, որոնք խոչընդոտում են շատ երեխաներ ունենալու որոշմանը։ Շատ երեխաներ չեն ծնվում, որովհետև նրանց ծնողները մտածում են, որ վարկերի մեջ խրված և չաճող աշխատավարձով չեն կարողանա պարզապես նրանց արժանապատիվ մանկություն և ապագա ապահովել։ Այսօր շատ հայ երեխաներ չեն ծնվում և չեն ավելացնում գենոֆոնդը, որովհետև նրանց ծնողները ժամանակ և հնարավորություն չունեն հետևել իրենց վերարտադրողական առողջությանը, ինչը թանկ հաճույք է։
Վերջին տարիների վիճակագրությունը պարզապես սարսափելի է, ընդ որում եկեք ֆիքսենք, որ դրանք ապագայի մասին ենթադրություններ չեն, այլ փաստեր և իրականություն, որում այսօր ապրում ենք մենք։ Ահա մի քանի ուղղություն: Ծնելիության գործակիցը նվազում է, ընդհանուր մահացության ցուցանիշը աճում է, ամուսնալուծությունների հետևողական աճ է գրանցվում։
Պատկերացրեք, որ ամուսնացողների մոտ 27%-ը ամուսնալուծվում է, աշխատունակ տարիքի մարդկանց արտագաղթի աճ է գրանցվում՝ պայմանավորված սոցիալ-տնտեսական խնդիրներով։ Ունենք նաև թմրամոլության և խաղամոլության աննախադեպ աճ. այսպես Հայաստանում տարեկան ծնվում է 33-36 հազար երեխա, իսկ կատարվում է 7-10 հազար հղիության ընդհատում ու սա դեռ պաշտոնական թվերն են։ Սա նշանակում է որ մոտավորապես յուրաքանչյուր հինգերորդ հնարավոր երեխա չի ծնվում Հայաստանում։
Մի երկրի համար որի բնակչությունը շուրջ երեք միլիոն է այսպիսի պայմաններում անխուսափելի է դառնում ժողովրդագրական խորացող ճգնաժամը։ Մի Ժողովուրդ, որն անցել է պատերազմի և ցեղասպանության միջով, որի լուսավոր և ամենածաղկուն տարիքում գտնվող երիտասարդ տղաները բռնել են անմահության ուղին, որոնք դեռ պետք է ամուսնանային, ընտանիքներ կազմեին, շատ երեխաներ ունենային, ծնելիության խթանումը պետք է լինի պետական քաղաքականության առաջնահերթություն»,– հայտարարեց նա։
Արեգա Հովսեփյանը հարց հնչեցրեց, թե արդյո՞ք մեր երկրում այսօր ձեռնարկվում են բոլոր անհրաժեշտ սոցիալ-տնտեսական բարեփոխումները, որոնք կարող են կանգնեցնել վատթարացող վիճակագրությունը։
«Արդյոք որոշում կայացնողները ունա՞կ են նախապատրաստել այն բարդ և բազմաքայլ համակարգերը, որոնք կապահովեն մեր ժողովրդի բարեկեցությունը։ Կարծում եմ, դատելով այսօրվա իրավիճակից, պատասխանը ավելի քան ակնհայտ է։ Ո՛չ։ «Մեր ձևով» շարժումը մեր ձևով չէր լինի, եթե ժողովրդագրությունը չդառնար մեր բարեկեցիկ Հայաստանի տեսլականի առանցքը։ Մենք մշակելու ենք ծրագրեր, որոնք ոչ թե պարզապես ապահովելու են կարճաժամկետ արդյունք, այլ մենք վեր ենք հանելու խնդրի բուն հիմքերը, մշակելու ենք նախագծեր և առաջարկելու ենք լուծումներ։ Համապատասխան մասնագետների հետ խորհրդակցությունների արդյունքում մենք հստակ մեխանիզմներ ենք մշակելու, որոնք նպաստելու են առողջապահական և սոցիալական համակարգերի բարեփոխմանը՝ ծնելիության, խրախուսման և մահացության գործակցի կրճատման նպատակով:
Արտագաղթը կանխելու համար նոր աշխատատեղերի ստեղծմանը և աշխատավարձերի աճի խթանմանը: Բոլորի համար որակյալ և մրցունակ կրթության հասանելիությանը: Արտոնյալ հիպոթեքների և ֆինանսական այլ մեխանիզմների միջոցով բնակարանային պայմանների բարելավմանը: Հստակ բանկային սահմանափակումների միջոցով խաղամոլության կրճատմանը:
Առողջապահությունը լինելու է մեր առաջնային օրակարգում, Հայաստանում չպետք է լինի որևէ քաղաքացի, որը ֆինանսական պատճառներով զրկված է անհրաժեշտ բուժօգնությունից։ Մենք կաշխատենք այնպես, որ հիվանդությունների վաղ բացահայտումը, դեղորայքի և վիրահատությունների գինը երբեք չդառնան կյանքի և մահվան սահմանային հարց։
Մենք վստահ ենք, որ այս ամենն ավելի քան իրական և հնարավոր է։ Մենք միասին ձեզ հետ շատ արագ և համառ քայլերով կարող ենք կանգնեցնել ժողովրդագրական այս խորացող ճգնաժամը։ Մենք միասին կառուցելու ենք մի երկիր, որտեղ մեծ հայկական ավանդական ընտանիքը կրկին կդառնա ազգային մեծ հպարտություն։
Խոսքս կցանկանայի եզրափակել Արցախում հարսանիքների ժամանակ տատերի կողմից նորապսակներին ասվող օրհնանքով՝ թող վեր երկու խուխես մաչին, սերը հերյուր տարավ ինի։ Մինչև տարին հլոր կտա, խտեն մին ղոչ բալա ինի»։
