Երբ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը ուրբաթ օրը Սպիտակ տանը կընդունի Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարներին, հանդիպումը կավարտվի խաղաղության շրջանակային համաձայնագրի ստորագրմամբ, որը ներառում է Հարավային Կովկասով անցնող ռազմավարական տրանսպորտային միջանցքի բացառիկ զարգացման իրավունքները ԱՄՆ-ին, հայտնում են Reuters-ի աղբյուրները։
ԱՄՆ պաշտոնյաները, որոնք խոսել են անանունության պայմանով, հայտնել են, որ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը և Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը կմիանան Թրամփին Սպիտակ տանը՝ բանակցությունների և ստորագրման արարողության համար։
Նրանք ստորագրելու են մի փաստաթուղթ, որը սահմանում է «խաղաղության հստակ ուղի» և լուծում երկարաժամկետ տրանսպորտային հարցը։
Ադրբեջանը պահանջել է տրանսպորտային միջանցք Հայաստանի տարածքով՝ կապ հաստատելու իր հիմնական տարածքի և Նախիջևանի միջև:
Ըստ ստորագրվելիք փաստաթղթերի մանրամասների, որոնք մշակվել են զգուշությամբ, Հայաստանը նախատեսում է ԱՄՆ-ին շնորհել բացառիկ և հատուկ զարգացման իրավունքներ երկարաժամկետ հիմունքներով՝ մի միջանցքի համար, որը կոչվելու է «Trump Route for International Peace and Prosperity» (Թրամփի Ուղի՝ Միջազգային Խաղաղության և Բարեկեցության համար), հապավմամբ՝ TRIPP։
Միջանցքը կգործի Հայաստանի օրենսդրության ներքո, իսկ ԱՄՆ-ը այն կփոխանցի ենթակառուցվածքների և կառավարման համար ձևավորվող կոնսորցիումին։
«Այս քայլը՝ տնտեսական եղանակով, կբացի տարածաշրջանը և կկանխի հետագա ռազմական բախումները», ասել է պաշտոնյաներից մեկը։
Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարները պատրաստվում են նաև ստորագրել փաստաթուղթ, որով կխնդրեն լուծարել ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը։ Այն ստեղծվել էր 1992 թվականին՝ Ֆրանսիայի, Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի համանախագահությամբ, Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության միջնորդության նպատակով։
Հայաստան-Ադրբեջան հարցում առաջընթաց գրանցվեց մարտին, երբ ԱՄՆ հատուկ բանագնաց Սթիվ Վիթկոֆը այցելեց տարածաշրջան։ Նրա թիմի անդամները մի քանի այցեր կատարեցին՝ համաձայնագրի կայացմանն օժանդակելու համար։
ԱՄՆ պաշտոնյաներն ակնկալում են, որ Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության պայմանագիրը կարող է նպաստել նաև Ադրբեջանի միացմանը Աբրահամյան համաձայնագրերին՝ Իսրայելի և չորս մահմեդական երկրների միջև Թրամփի առաջին ժամկետի ընթացքում կնքված նորմալացման համաձայնագրերի շարքին։
Սպիտակ տան գագաթնաժողովը տեղի է ունենում այն պահին, երբ Թրամփը փորձում է ներկայանալ որպես համաշխարհային խաղաղարար իր երկրորդ ժամկետի առաջին ամիսներին։ Սպիտակ տունը նրան արդեն արժանացրել է շնորհակալության՝ Կամբոջայի և Թաիլանդի միջև հրադադարի, Ռուանդայի և Կոնգոյի միջև խաղաղության, ինչպես նաև Պակիստանի և Հնդկաստանի միջև համաձայնագրերի միջնորդության համար։
Սակայն Թրամփը դեռ չի հաջողել կանգնեցնել Ռուսաստանի պատերազմը Ուկրաինայում և Իսրայելի ու Համասի միջև բախումները Գազայում։
Գագաթնաժողովը տեղի կունենա նույն օրը, երբ Թրամփը սահմանել է վերջնաժամկետ՝ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինից պահանջելով քայլեր ձեռնարկել Ուկրաինա ներխուժումն ավարտելու ուղղությամբ, հակառակ դեպքում սպառնալով նոր տնտեսական պատժամիջոցներով։
