Ռուսաստանը և Չինաստանը ռազմավարական քայլ են կատարել համաշխարհային գազի շուկայում՝ առանց որևէ կոնկրետ պայմանագիր կնքելու, հաղորդում է Financial Times-ը։
«Սիբիրի ուժը 2» (PoS2) խողովակաշարի նախագիծը նախատեսում է տարեկան մինչև 50 միլիարդ խորանարդ մետր գազ մատակարարել Ռուսաստանի Արկտիկական տարածաշրջանից դեպի Հյուսիսային Չինաստան՝ Մոնղոլիայի միջոցով։
Համաձայնագիրը աշխարհաքաղաքական բնույթ ունի. Կրեմլը, ըստ երևույթին, ընտրել է Չինաստանի հետ երկարաժամկետ ռազմավարական համագործակցությունը՝ Արևմուտքին հնարավոր կարճաժամկետ զիջումների փոխարեն։ Չինաստանը, իր հերթին, հրաժարվել է սպասողական դիրքորոշումից և ցույց է տվել իր պատրաստակամությունը սրել առճակատումը Միացյալ Նահանգների հետ՝ առևտրային պատերազմի սրման ֆոնին։
Ուկրաինայի պատերազմից ի վեր Ռուսաստանը ակտիվորեն առաջ է մղում Չինաստանը որպես գազի խոշոր գնորդ։ Նախկինում Պեկինը սահմանափակվում էր զգուշավոր գնումներով և համատեղ նախագծերի սառեցմամբ, բայց այժմ իրավիճակը փոխվել է
Մասնագետները նշում են, որ PoS2-ը կարող է փոխել պահանջարկի կանխատեսումները, ներդրումային որոշումները և պայմանագրային ռազմավարությունները համաշխարհային գազի շուկայում։ Չինաստանի անցումը ռուսական գազին կարող է նվազեցնել հեղուկ բնական գազի (LNG) պահանջարկը Ասիայում և ճնշում գործադրել գների և ներդրումների վրա, հատկապես չինական շուկային ուղղված ամերիկյան նախագծերում։
Իրական մատակարարման պայմանագիրը դեռևս վերջնականապես չի կնքվել. հիմնական պարամետրերը, ինչպիսիք են գինը, գնման նվազագույն ծավալները, ֆինանսավորումը և ժամկետները, դեռևս քննարկվում են: Չինաստանն ունի ուժեղ դիրք. գազի գինը, կանխատեսումների համաձայն, զգալիորեն ցածր կլինի եվրոպական և ասիական շուկայական գներից, ինչը երկրին կապահովի էժան երկարաժամկետ ռեսուրս՝ «Գազպրոմի» համար նվազագույն շահույթով։
PoS2-ի ֆինանսավորումը, որը գնահատվում է 14 միլիարդ դոլար, նույնպես կարող է դառնալ Չինաստանի ազդեցության կետ: Չինական ընկերությունների հնարավոր մասնակցությունը խողովակաշարի կապիտալում կբացի նոր տնտեսական կապեր և կնվազեցնի «Գազպրոմի» ֆինանսական բեռը։
Ժամանակացույցի առումով Չինաստանը շարունակում է ճկուն մնալ. այն կարող է ապագայում օգտագործել գազը բարենպաստ պայմաններով՝ առանց երաշխավորելու մատակարարումների անհապաղ մեկնարկը: Ռուսաստանը, ընդհակառակը, արդեն հրապարակայնորեն հայտարարել է Արևելք ռազմավարական շրջադարձի մասին՝ առանց առևտրային արդյունքների վերաբերյալ որոշակիության։
Հետևանքներն արդեն նկատելի են ԱՄՆ-ի և համաշխարհային հեղուկացված բնական գազի արդյունաբերության համար: Նույնիսկ եթե PoS2-ի շրջանակներում գազը սկսի հոսել միայն 2030-ական թվականներին, ներդրողներն ու նախագծերի մշակողները արդեն վերանայում են իրենց ռազմավարությունները: Չինաստան էժան ռուսական գազի մատակարարումների ավելացումը կարող է իջեցնել հեղուկացված բնական գազի գները և հետաձգել նոր ներդրումները։
Մասնագետները ընդգծում են, որ Չինաստանի նոր դերը որպես «ճոճվող գնորդ» ամրապնդում է նրա ազդեցությունը համաշխարհային գազի շուկայում և նշանավորում է Չինաստանի, Ռուսաստանի և Միացյալ Նահանգների միջև էներգետիկ ոլորտում փոխգործակցության նոր փուլ։
