Միջազգային օգնությունը սառեցնելու ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի որոշումը կկրճատի քաղաքացիական հասարակության խմբերի ֆինանսավորումը Արևելյան Եվրոպայում՝ խաթարելով ժողովրդավարական նախաձեռնությունները և բաց հնարավորություն թողնելով Ռուսաստանի համար տարածաշրջանում իր ազդեցությունը մեծացնելու համար, գրում է Politico-ն։
Թրամփի վարչակազմի՝ ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության (USAID) լուծարմանն ուղղված քայլերը՝ առկա արտասահմանյան օգնության մեծ մասը 90 օրով դադարեցնելով մինչև վերանայումը և գրեթե բոլոր աշխատակիցներին վճարովի արձակուրդ ուղարկելը, ուղղակիորեն ազդում են ամբողջ աշխարհում իրականացվող հումանիտար և զարգացման ծրագրերին, ասվում է թերթում:
«Ազդեցությունը հատկապես կզգացվի Եվրոպայում, որտեղ ԱՄՆ ՄԶԳ-ն 2023 թվականին խոստացել է 17,2 միլիարդ դոլարի օգնություն, որի առյուծի բաժինը բաժին պետք է հասներ Ռուսաստանին սահմանակից Արևելյան Եվրոպայի երկրներին»,- ընդգծում է լրատվամիջոցը։
Գումարը, որը համարժեք է գործակալության օգնության ընդհանուր պարտավորությունների 40 տոկոսին, օգտագործվում է ֆինանսավորելու ծրագրեր՝ սկսած ժողովրդավարական բարեփոխումներից մինչև էներգետիկ ենթակառուցվածքներ և հիվանդությունների կանխարգելում: Վերլուծաբանները զգուշացնում են, որ այնպիսի երկրների համար, ինչպիսիք են Հայաստանը, Վրաստանը և Ուկրաինան, որտեղ Ռուսաստանի ստվերն ավելի ու ավելի է երևում, Վաշինգտոնից օգնության կրճատումը զգալիորեն կուժեղացնի Մոսկվայի ձեռքը և կամրապնդի անվստահելի արևմտյան գործընկերների ընկալումները:
«Այս քայլը խաթարում է վստահությունը Միացյալ Նահանգների և ժողովրդավարության նկատմամբ», - ասում է Հայաստանում անկախ վերլուծական կենտրոնի Տարածաշրջանային հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Ռիչարդ Կիրակոսյանը: «Դա նաև նշանակում է, որ ԱՄՆ-ն անտեսում է փափուկ ուժը, որը կարող է հակադրվել ռուսական նարատիվներին: Ի վերջո, USAID-ի միջոցների սառեցումը միայն ուրախացնում է ավտորիտար կառավարություններին»:
Ռուսաստանն արդեն ներկա է այդ երկրներում, նշել է Եվրոպական քաղաքականության հետազոտությունների կենտրոնի գիտաշխատող Թինաթին Ախվլեդիանին՝ հավելելով, որ արտաքին ֆինանսավորման կորուստը միայն կավելացնի նրա վնասակար ազդեցությունը։
«Կրեմլը կշարունակի տպավորություն ստեղծել, որ այդ երկրները միայնակ են, որ Արևմուտքը լքում է նրանց, որ ԱՄՆ-ն և արևմտյան երկրները ուժեղ դաշնակիցներ չեն»,- պարզաբանել է փորձագետը։
Ինչպես նշում է Politico-ն, ԵՄ-ն արդեն տարածաշրջանին օգնություն տրամադրող խոշոր երկիր է: 2023 թվականին դաշինքի անդամ երկրները 19,6 միլիարդ եվրո են հատկացրել Արևելյան գործընկերության վեց երկրներին՝ Ուկրաինային, Վրաստանին, Ադրբեջանին, Մոլդովային, Բելառուսին և Հայաստանին, երկկողմանի կամ ԵՄ կառույցների միջոցով:
Սակայն ամերիկյան ֆինանսավորման փոխարինումը կպահանջի միլիոնավոր ավելի մարդկանց մոբիլիզացնել մի տարածաշրջանում, որտեղ վերջին տարիներին եվրոպական ազդեցությունը թուլացել և թուլացել է:
Բրյուսելի զարգացման օգնությունը տարածաշրջանի երկրների մեծամասնությանը, բացառությամբ Ուկրաինայի և Մոլդովայի, նվազել է 2019-ից 2023 թվականներին՝ մասամբ պայմանավորված ներքին օրենսդրությամբ, որը նպատակաուղղված է զսպելու այն գործողությունները, որոնք կարող են խթանել եվրոպամետ տրամադրությունները:
