Հայաստանի Հանրապետության ՆԳ նախարարությունը տեսանյութ և հաղորդագրություն է տարածել, հանրությանն իրազեկելով, թե ինչպես պետք է անչափահասներին պաշտպանել թմրամիջոցների օգտագործումից: Հաղորդագրության մեջ ընդգծվում է, որ ամբողջ աշխարհում նկատվում է թմրամիջոցների օգտագործման տարիքային շեմի նվազում․ թմրամիջոցները թափանցել են տարիքային տարբեր խմբեր՝ անմասն չթողնելով անչափահասներին։
«Ըստ վիճակագրական տվյալների՝ Հայաստանում անչափահասների շրջանում թմրամիջոցների օգտագործման տարածում չի արձանագրվել։ Սակայն, հարկավոր է լինել աչալուրջ և կանխարգելմանն ուղղված քայլեր ձեռնարկել՝ պահպանելու մեր երեխաների առողջությունը, և միայն համախմբված ջանքերի միջոցով կարող ենք ապահովել նրանց առողջ, անվտանգ և լիարժեք ապագան։
1. Ինչպե՞ս նվազեցնել անչափահասի կողմից թմրամիջոցների գործածության ռիսկերը
- Ապահովել օգտակար զբաղվածություն կրթությունից ազատ ժամերին․ օրինակ՝ սպորտ, մշակույթ, կամավորություն և այլն։
- Զբաղվածությունը կնպաստի ռիսկային ժամանակահատվածի կրճատմանը։
- Կապահովի ճիշտ միջավայր։
Հիշենք՝ անչափահասը սոցիալական էակ է, վերցնում է այն արժեհամակարգը, որը գերակշռում է իր միջավայրում։
2․ Ի՞նչ տվյալներ են հուշում երեխայի կողմից թմրամիջոցի գործածման մասին
• Գերակտիվություն կամ գերպասիվություն
• Կարմրած աչքեր, նեղ կամ լայն բիբեր
• Գրգռվածություն, քնկոտություն
• Անբնական ու երկարատև ծիծաղ, շփոթվածություն
• Նրա մոտ կամ իրերում կասկածելի զանգվածների, բժշկական կաթուցիչի կամ ապակե գլանակի առկայություն
• Բուսական ծագում ունեցող թմրամիջոցին բնորոշ հոտ
• Անհայտ ծագման գումարի առկայություն
• Ընտանիքին պատկանող գումարի, թանկարժեք իրերի անհետացում։
3․ Տնային պայմաններում ինչպե՞ս ստուգել անչափահասի կողմից թմրամիջոցի օգտագործման հանգամանքը
• Ձեռք բերել ազատ վաճառվող (օնլայն) մուլտի (սքրինինգ) թեստեր՝ մեզի միջոցով թմրամիջոցի առկայությունը բացահայտելու կամ հերքելու համար:
• Երեխային հոգեբանորեն պատրաստել թեստավորման գործընթացին՝ այն մոտեցմամբ, որ նրա կողմից դա ընկալվի ոչ թե որպես հարկադրանք, այլ անհրաժեշտություն։
4․ Ի՞նչ անել անչափահասի կողմից թմրամիջոցի գործածման հաստատման դեպքում
• Բռնությունը խստիվ արգելվում է, քանի որ հարկադրական վարքագիծը կարող է հանգեցնել անդառնալի հետևանքների:
• Պետք է աջակցել հոգեբանորեն, հավաստիացնել, որ նրա կողքին եք։
• Կատարել լաբորատոր հետազոտություն՝ վերջնական ճշգրտման համար։
• Բժշկի հետ խորհրդակցելով՝ ներգրավվել նաև հոգեբանի։
Հարգելի՛ ծնող, հիշե՛ք, որ հետևողականությունն ու աջակցությունը ձեր երեխային կարող է զերծ պահել թմրամիջոցի օգտագործման ռիսկերից կամ օգնել վերադարձնել նրան առողջ և ապահով միջավայր»,- նշված է ՆԳ նախարարության տարածած հաղորդագրության մեջ:
