Հայաստանում, սկսած 2025 թվականի ձմեռային զորակոչից, պարտադիր զինվորական ծառայության տևողությունը կկրճատվի վեց ամսով։ Այս մասին դեկտեմբերի 4-ին Ազգային ժողովի նիստում՝ «Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին օրինագծի քննարկման ժամանակ հայտարարել է պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը։
Օրենքի փոփոխությունը նախատեսում է պարտադիր ծառայության տևողության կրճատում՝ պայմանագրային զինծառայողների թվի ավելացման միջոցով: Նախարարի խոսքով՝ վերջին տարիներին ակտիվ քայլեր են ձեռնարկվել պայմանագրային ծառայության ընդլայնման ուղղությամբ:
«Մասնավորապես, կարող ենք նշել «Պաշտպան հայրենյաց» ծրագիրը, պրոֆեսիոնալ սերժանտական համակարգի ներդրումը, զինծառայողների ատեստավորման համակարգը, ինչպես նաև սահմանային զորամասերում պայմանագրային զինծառայողների կենսաթոշակի պահպանմամբ պայմանագրային ծառայության կազմակերպման գործընթացը», - նշել է Պապիկյանը։
Նա բարձր է գնահատել ձեռք բերված արդյունքները, որոնք, ըստ նրա, նպաստում են պայմանագրային ծառայության գրավչության բարձրացմանը և ընդլայնմանը։
Այդ պատճառով կառավարությունը նպատակահարմար է գտել շարքային կազմի համար պարտադիր զինվորական ծառայության 24-ամսյա ժամկետը կրճատել վեց ամսով՝ սահմանելով նոր ժամկետ՝ 18 ամիս, սկսած 2025 թվականի ձմեռային զորակոչից։ Ակնկալվում է, որ փոփոխությունների ընդունմամբ կնվազեն նաև պարտադիր ծառայության կազմակերպման ծախսերը՝ սկսած 2027 թվականի երկրորդ կիսամյակից։ Սա կապված է նրա հետ, որ 2026 թվականի հունվարին սկսված ծառայության ժամկետը կավարտվի 2027 թվականի հուլիսին։
Պապիկյանը նաև ընդգծել է, որ նախաձեռնությունը համապատասխանում է երկրի ռազմավարական փաստաթղթերին՝ «ՀՀ ռազմավարական վերափոխումը մինչև 2050 թվականը» և կառավարության 2021-2026 թվականների ծրագրին։
Նախարարը նախկինում հայտնել էր, որ «Պաշտպան հայրենյաց» ծրագրի շրջանակներում երկարաձգված ծառայության մեջ մնացած զինծառայողների շնորհիվ Հայաստանի զինված ուժերի թվաքանակն ավելացել է մոտ 4200-ով։ Անցած տարվա ընթացքում ծրագրի մասնակիցների թիվն ավելացել է մոտ մեկ հազարով։
Բացի այդ, որոշ ստորաբաժանումներում կազմակերպչական մի շարք փոփոխությունների շնորհիվ հնարավոր է դարձել վերաբաշխել աշխատանքային ծանրաբեռնվածությունը, որպեսզի ժամկետային զինծառայողները զբաղվեն ոչ թե մարտական հերթապահությամբ, այլ, օրինակ, մարզումներով։
Նախարարը հիշեցրել է, որ ժամկետային զինծառայողների արձակուրդի ժամկետները երկարաձգվել են. նախկինում դրանք շարքայինների համար 10 օր էին, իսկ սերժանտների համար՝ 15: Այժմ, սակայն, մարտական հերթապահություն իրականացնող զինծառայողները ստանում են 30 օր արձակուրդ, իսկ մնացած բոլորը՝ 21 օր՝ չհաշված խրախուսական արձակուրդը:
2025 թվականին զինվորական պատրաստության է կանչվել 16,000 պահեստազորային։ 2026 թվականին և դրանից հետո նախատեսվում է տարեկան կանչել 20,000 պահեստազորային։
Ծառայության ժամկետի կրճատման նախագիծը քննարկվում է 2021 թվականից։ Սկզբնապես այն նախատեսվում էր իրականացնել 2026 թվականի ամռանը, սակայն հոկտեմբերի 21-ին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ փոփոխությունը ուժի մեջ կմտնի հունվարի 1-ից։
Ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցության ղեկավար, պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանը հայտարարել է, որ զինծառայողների ատեստացիայի տրամաբանությունը խեղաթյուրվել է։ Նրա խոսքով՝ ատեստացիան ի սկզբանե նախատեսված է եղել անձնակազմի մասնագիտական որակները և զբաղեցրած պաշտոնին համապատասխանությունը որոշելու համար, սակայն այժմ այն օգտագործվում է միայն որպես աշխատավարձի բարձրացման գործիք։ Դրա հետ կապված՝ նա առաջարկել է ապահովել բազային աշխատավարձի բարձրացումը, որը նա համարում է անբավարար։
Ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Աննա Գրիգորյանը նշել է առաջնագծում ծառայող զինվորների և մայրաքաղաքում աշխատող պարեկային սպաների աշխատավարձերի զգալի տարբերությունը։ Նրա խոսքով՝ վերջիններս զգալիորեն ավելի շատ են վաստակում, չնայած ավելի հարմարավետ և պակաս վտանգավոր աշխատանքային պայմաններին։
